مرور زمان كیفری در دعاوی مسئولیت علیه مهندسان ناظر: (قسمت سوم)

3 ـ مرور زمان اجرای حكم: در صورتی كه از تاریخ قطعی شدن حكم تا انقضای مهلت مقرر قانونی كه برای مرور زمان لازم است، حكم اجرا نشده باشد، اجرای حكم متوقف می‏شود. بر اساس قاعده‏ی مرور زمان، تمام احكام كیفری از نوع مجازات‏های بازدارنده كه مدت قانونی از قطعی شدن آنها گذشته و به هر دلیلی حكم اجرا نشده باشد، دیگر قابل اجرا نیست.

❇️ ماده ۱۰۷ قانون مجازات اسلامی نیز درباره‏ی مرور زمان اجرای حکم مقرر می دارد: مرور زمان، اجرای احکام قطعی تعزیری را موقوف می‌کند.

 نکته‌‌‌‌‌‌ی آخری که باید در خصوص مرور زمان به آن اشاره کرد، حق شاکی خصوصی است. مستند به ماده‏ی ۱۱۳ قانون مجازات اسلامی جدید، موقوف شدن تعقیب، صدور حکم یا اجرای مجازات، مانع از استیفای حقوق مدعی خصوصی نیست و متضرر از جرم می‌تواند دعوای خصوصی را در مرجع صالح اقامه کند.

مرور زمان كیفری در دعاوی مسئولیت علیه مهندسان ناظر به سه نوع تقسیم می‏شود: (قسمت دوم)

2️⃣ ـ مرور زمان صدور حكم: اگر از تاریخ نخستین اقدام تعقیبی، تا انقضاء مهلت زمانی كه برای مرور زمان لازم است، درباره موضوع، حكمی صادر نشود، پس از انقضای مهلت قانونی موضوع مشمول مرور زمان خواهد شد. ماده‏ی ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی مرور زمان را از تاریخ آخرین اقدام تعقیبی یا تحقیقی تا انقضای مواعد مذکور در این ماده در صورتی که به صدور حکم قطعی منتهی نگردیده باشد، مرعی می داند.

(نمونه قرارداد مشاركت بین دونفر در ساخت بنا)

ماده1-

نظر به اينكه، آقاي .................. فرزند .................. به شناسنامه شماره .............. صادره از .................. ساكن ..................(كه از اين پس طرف اول قرارداد ناميده خواهد شد). مالك پلاك فرعي .................. از اصلي .................. اراضي .................. بخش ..................واقع در .................. است و قصد احداث بنا در پلاك مذكور را دارد و نظر به اينكه آقاي .................. فرزند .................. به شناسنامه شماره .................. صادره از .................. ساكن ..................(كه از اين پس طرف دوم قرارداد ناميده خواهد شد) امكاناتي مالي لازم را جهت احداث بنا در ملك موصوفه دارد، به منظور احداث بنا در پلاك مذكور و شركت در عرصه و اعيان پلاك مزبور اين قرارداد بين طرفين منعقد شد.

ماده2-

ارزش عرصه در تاريخ عقد قرارداد معادل .................. ريال(..............................تومان) برآورد شده و مورد قبول طرفين است.

ماده3-

مقرر شد طرف دوم بنايي با مشخصات و طبق نقشه اي كه پيوست اين قرارداد و جزء لاينفك آن است و به امضاي طرفين رسيده، در پلاك موضوف احداث كند.
تبصره1- طرف دوم مكلف است بنا را دقيقا بر مبناي پروانه شهرداري و نقشه هاي مصوب احداث نمايد.
تبصره2- طرف دوم مكلف است كليه ضوابط و قوانين مربوط به عمليات ساختماني و اصول ايمني را رعايت كند و طرف اول در اين خصوص مسئوليتي ندارد.

ماده4-

طرف دوم مكلف است فتوكپي كليه اسناد هزينه را اعم از اسناد خريد اجناس يا دستمزدها امضا كرده در پايان هر هفته در اختيار طرف اول قراردهد. همچنين مكلف است صورتحسابي در دو نسخه ترتيب دهد و در پايان هر هفته نسخه ثاني صورتحساب را امضا كرده در اختيار طرف اول بگذارد. مدارك و صورتحسابهاي مذكور ملاك محاسبات و روابط مالي طرفين خواهد بود.

ماده5-

پس از آنكه هزينه هاي انجام شده از جانب طرف دوم طبق مدارك ماده4 به ارزش عرصه(طبق ماده2) بالغ شده مابقي هزينه ساختمان تا اتمام بنا بالمناصفه پرداخت خواهد شد. به اين منظور طرفين حساب جاري مشتركي در بانك .................. افتتاح كرده اند كه برداشت از آن با دو امضا انجام مي شود. طرفين مكلفند كليه وجوهي را كه براي مصرف در ساختمان لازم است به اين حساب واريز كنند و كليه پرداختها را نيز از اين حساب انجام دهند.

ماده6-

طرف دوم مكلف است بنا را مبناي برنامه زمانبندي شده اي كه به عنوان ضميمه شماره2 اين قرارداد به امضاي طرفين رسيده احداث كند.

ماده7-

پس از اتمام بنا، طرف اول مكلف است نسبت به تنظيم سند رسمي انتقال سه دانگ مشاع از ملك(اعم از عرصه و اعيان) به طرف دوم اقدام كند.
تبصره1- كليه هزينه هاي لازم براي تنظيم سند رسمي انتقال(اعم از مالياتها و عوارض و جرايم و هزينه تفكيك و غيره) بالمناصفه پرداخت خواهد شد.
تبصره2- انتقال رسمي ظرف هفتاد و پنج روز از تاريخ صدور گواهي پايان ساختمان بايد انجام شود.

ماده8-

طرف اول در صورت تخير در ايفاي تعهد موضوع ماده7 مكلف است بابت هر روز تاخير مبلغ .................. ريال به طرف دوم بپردازد. پرداخت اين وجه مسقط تعهد طرف اول نخواهد بود و انتقال سه دانگ بايد انجام شود.

ماده9-

در صورت بروز اختلاف در تفسير يا اجراي اين قرارداد آقاي .................. به نشاني .................. ........................................................ كه ضمن قبول داوري اين قرارداد را امضا كرده اند، در خصوص مورد به عنوان داور داراي حق صلح و سازش اظهارنظر خواهند كرد و راي ايشان براي طرفين قطعي و لازم الاجرا و غير قابل اعتراض است.

ماده10-

اين قرارداد كه مشتمل بر ده ماده و چهار تبصره است در تاريخ .................. در .................. بين طرفين امضا و مبادله شد. تعداد نسخ سه نسخه هر نسخه در .................. صفحه و با اعتبار واحد است.

امضاي طرف اول قرارداد             امضاي طرف دوم قرارداد              امضاي داور

******
ممكن است اينگونه قراردادها بر مبناي اين توافق تنظيم شود كه طرف اول صرفا زمين را بدهد و طرف دوم بنا را احداث كند و طرفين در عرصه و اعيان شريك باشند. در اين حالت هر چند كه قيمت زمين بدوا مورد توجه و محاسبه طرفين قرار مي گيرد اما معمولا ذكری از قيمت زمين و ما به ازاي آن، در قرارداد به ميان نمي آيد. بلكه طرف دوم متعهد مي شود بنايي با مشخصات مورد توافق در زمين طرف اول احداث كند و طرفين در عرصه و اعيان شريك باشند.
ممكن است بين طرفين توافق شود كه پس از رسيدن عمليات ساختماني به مرحله اي خاص كه معمولا زماني است كه هزينه هاي طرف دوم معادل قيمت زمين شده باشد طرف اول وكالت بلاعزلي جهت تهيه مقدمات تنظيم سند انتقال رسمي و انتقال قدر السهم خوش به خود به طرف دوم بدهد.

مرور زمان كیفری در دعاوی مسئولیت علیه مهندسان ناظر به سه نوع تقسیم می‏شود:

1- مرور زمان تعقیب: مرور زمان تعقیب به مرحله‏ی قبل از شكایت و رسیدگی مربوط می‏شود. یعنی از تاریخ وقوع جرم تا انقضای مهلت قانونی كه مرور زمان حاصل می‏شود، تعقیبی صورت نگیرد. مطابق ماده ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی مرور زمان در صورتی تعقیب جرایم موجب تعزیر را موقوف می‏‏کند که از تاریخ وقوع جرم تا انقضای مواعد ذکر شده در این ماده تعقیب آغاز نشده باشد. طبق بند "الف" ماده مذکور اگر پانزده سال از وقوع یک جرم تعزیری درجه یک بگذرد و تعقیبی نسبت به آن صورت نگیرد، دیگر قابل تعقیب نیست و نمی‌توان متهم را تعقیب کرد یا برای او تشکیل پرونده داد.

❇️ مورد جدیدی كه در قانون مجازات به آن پرداخته شده است، در خصوص مرور زمان جرایم تعزیری قابل گذشت است. مطابق ماده‏ی ۱۰۶ قانون مجازات اسلامی، چنانچه از تاریخ اطلاع شاکی از وقوع جرم یکسال بگذرد و شاکی طرح شکایت نکند، مشمول مرور زمان شکایت شده و حق شکایت کیفری او ساقط خواهد شد. مگر اینكه تحت سلطه متهم باشد یا به ‌دلیلی خارج از اختیار خود، قادر به شكایت نباشد كه در این صورت مهلت یک ‌ساله از تاریخ رفع مانع خواهد بود.

اطلاعیه مهم معاونت خدمات مهندسی ساختمان استان تهران به کلیه طراحان محترم سازه در خصوص ارائه نقشه های سازه نگهبان.